AB Başkanlar Tepesi’nde Atina ve Lefkoşa’nın gündeminde ‘Türkiye’ var

Brüksel’de gerçekleştirilecek olan Avrupa Birliği (AB) Önderler Doruğu’nda ana gündem hususunun güç krizi olması beklenirken, Atina ve Lefkoşa’nın dorukta Türkiye’yi de ilgilendiren bahisleri ele alacağı belirtiliyor.

Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’in ilerleyen günlerde muhataplarına Atina ile Ankara ortasındaki gergin atmosfer hakkında bilgi vermeye devam edeceği aktarılıyor. Miçotakis, fırsat buldukça Ege’de Türkiye’nin attığı adımları, mülteci problemini ve ülkesinin Ankara ile olan bağlarını ele alacak.

Kıbrıs hükümetinden geçtiğimiz saatlerde yapılan yeni açıklamaya nazaran Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis ise, Avrupa Kurulu’ndaki temasları sırasında ‘Türkiye’nin Kıbrıs ve Yunanistan’a yönelik devam eden saldırgan tavır ve davranışlarına bilhassa vurgu yapacak’. Kıbrıs Hükümet Sözcüsü Marios Pelekanos’un aktardığına nazaran Anastasiadis, Avrupa Kurulu toplantısında ‘Türkiye’nin Kıbrıs’a ve birebir vakitte -AB’nin tekrarlanan davet ve telkinlerinin aksine- provokasyonlarını artıran ve Avrupa ailesine katılmak isteyen yeterli niyetli bir ortaktan fazla güvenilmez ve öngörülemez bir aktör haline getiren Yunanistan’a yönelik saldırgan tavır ve davranışlarının devam ettiğini’ lisana getirecek.

Türkiye’nin Rusya’ya yönelik AB yaptırımlarını uygulamayarak ekonomik kar elde ettiğini belirten Anastasiadis, Ankara’nın, Rusya’ya savaşı bir an evvel sona erdirmesi için uygulanan baskıları da baltaladığını savundu.

Zirve sırasında 27 üye devletin önderleri, güç fiyatlarındaki artış, Ukrayna’da devam eden savaşla ilgili gelişmeler, mevcut ekonomik durum ve Birliğin dış bağlantılarıyla ilgili bahisler üzere AB’yi ilgilendiren kritik problemleri ele alacak. Kıbrıs Haber Ajansı’nın geçtiği ilgili habere nazaran görüşmeler bilhassa fiyatları denetim altına almak, AB’nin güç arz güvenliğini sağlamak ve güç talebini azaltmak için acil aksiyon gerektiren güç krizine odaklanacak. Başkanlar ayrıyeten, Ukrayna ilhakına ait ‘referandumların’ düzenlenmesi ve alandaki durumun genel olarak berbatlaşması gölgesinde Ukrayna’daki durum ve ülkenin karşılaştığı zorlukları artıracak olan kış mevsimi ışığında Ukrayna’nın finansman gereksinimleri hakkında görüş alışverişinde bulunacaklar.

Ayrıca dış ilgiler kapsamında AB önderleri, Çin konusunda da bir görüşme gerçekleştirecekler.

FİKİR AYRILIKLARI VAR

Yunanistan basınına nazaran AB’nin yeni tepesi gergin bir ortamda başlıyor. Alman tarafının verdiği iletilerden, görüşmelerin çok ağır ve şiddetli geçeceği anlaşılıyor. Tepe öncesinde Almanya’nın tavrını daha da sertleştirdiği ve Kurul tarafından gaz fiyatları konusunda sunulan fiyat limitini kabul etmediği bilgileri dikkat çekiyor.

Efimerida ton Sintakton gazetesine nazaran, başlangıçta elektrik üretimi emelli gaz için bir üst hudut önerme niyetinde olmayan Kurul, Avrupa Kurulu öncesinde yaptığı açıklamalarda bu husustaki duruşunu değiştirdiğini muhakkak etti. Buna rağmen, önerilen tavan fiyatın maliyetinin ulusal bütçeler tarafından mı karşılanacağı yoksa bir Avrupa ‘aracı’ mı oluşturulacağı sorusu karşılıksız kalmaya devam ediyor. Başkanlar ortak tedarik ve yeni bir gaz endeksi konusunda prensipte anlaşmış olsalar da, sonuncu kararların ve uzlaşmaların beklendiği kasım ayı ortasındaki yeni bir harikulâde Güç Bakanları Kurulu’ndan evvel kıymetli detayların netleşmesi beklenmiyor.

Gazeteye nazaran perşembe oturumundaki tartışmaların uzun sürmesi bekleniyor. İber modelinin yanı sıra genelleştirilmiş tavan konusu da uzun uzadıya AB üye ülkelerinin önderleri tarafından ele alınacak. Genelleştirilmiş bir üst hudut isteyen ülkeler çoğunlukta olsa da, hiçbir ülke Almanya ve Hollanda’nın bu önlemin dışında kalmasını istemiyor.

Yunanistan hükümeti, Kurul tarafından sunulan teklif paketinin olumlu olduğunu görüşünde. Atina’daki hükümet kaynaklarına nazaran, Yunanistan’ın doğal gazın toptan satış fiyatına tavan getirilmesi teklifine dayanan yeni Avrupa güç paketinin birinci noktası, hane halkı ve işletmelerin piyasayı bozan ve arz ve talebe yanıt vermeyen çok dalgalanmalara maruz kalmaması için güç süreçleri için bir referans noktası olan güç borsasında bir fiyat düzeltme sistemi teklifiyle ilgili. İkinci noktaysa, Atina’nın evvelki devirde önermiş olduğu üzere güniçi fiyat oynaklığının süreksiz bir düzeneği yoluyla yumuşatılmasını, kısa bir mühlet içinde çok değişikliklerin sonlandırılmasını öngörüyor.

Almanya ve Hollanda üzere birtakım AB ülkeleri Atina’nın desteklediği fikirler dizisine şerh düşüyor ve farklı alternatifler üzerinde duruyor.

ÇİN VE İRAN MEVZULARI DA GÖRÜŞÜLECEK

Kritik AB doruğunda güç sorununun yanı sıra öbür değerli bahislerin da gündeme yansıması bekleniyor. AB önderlerinin görüşmelerinde, Ukrayna’daki durumun ve İran’da sivillere yönelik şiddetin perşembe ve cuma günü yapılacak Avrupa Kurulu toplantısında 27 devlet ve hükümet liderinin gündeminde olacağı belirtiliyor.

Cuma sabahı ise tepe, Çin ile bağların gözden geçirilmesi başta olmak üzere dış alakalara odaklanacak. İran’daki son gelişmeler ve Tahran’ın Moskova’ya Ukrayna’da kullanılan insansız hava araçları tedarik ettiği argümanı, AB başkanlarını meşgul edecek hususlar ortasında yer alıyor.